Zwerfvuil uit de rivier: Het CTU systeem

Met behulp van een speciaal hiervoor ontworpen vaartuig is er uitvoerig getest op de Maas bij Eijsden (L). In totaal is er op 11 dagen met dit testvaartuig onderzoek gedaan naar aanwezigheid en het gedrag van zwerfvuil in de rivier. De periode waarin dit is gebeurd is van april tot en met november 2012.  Een vangladder met compartimenten heeft de aanwezigheid van afval in de waterkolom tot 4 meter diep nauwkeurig in beeld gebracht. Monitor rapporten zijn opgesteld om als input te dienen voor het uiteindelijke vang systeem. Hiernaast zijn er ook een aantal visuele inspecties geweest op de momenten dat varen op de Maas vanwege het hoge debiet werd afgeraden. Dit betreft de winter van 2012.

Nadat duidelijk was geworden dat het hinderlijke zwerfvuil in rivieren zich vooral in de bovenste meter van de waterkolom bevindt is begonnen aan het ontwerp en bouwen van het prototype an het vang platform. In nauw overleg met en ondersteund door de ingenieurs van Royal Haskoning/DHV is gekozen voor een modulair uit te bouwen platform dat gebruik maakt van pontons die op een 'flatbed ' ISO container kunnen worden vervoerd.  

Nu was bepaald hoe het platform zou worden uitgevoerd konden de plannen voor het Concentratie-, Transport en Uitnuttingssysteem (CTU) verder worden uitgewerkt. He ontwerp van het concentratiesysteem was in handen van Royal Haskoning/DHV en dankzij de enorme ervaring op dit vlak en enige praktijktests werd er gekozen voor solide drijvende vangarmen.

Door middel van kruiskoppelingen zijn de vangarmen aan het platform bevestigd. De elementen van de vangarmen zijn telkens 4 meter lang en zodoende is de vangarm naar gelang de breedte van de rivier uit te breiden.

Dankzij de beweegbare bevestiging aan het vang platform is de natuurlijke stroming van de rivier de enige aandrijving die gebruikt wordt voor het opvangen, concentreren en naar de opvoerband leiden van het afval.

Het gebruik van hydrauliek of andere aandrijvingen is met het oog op de risico's voor het milieu bewust vermeden.

Het transportsysteem van het zwerfvuil naar de uitnuttingsfase is uitgewerkt door SK International. Naast transport zal er ook sortering en verkleining plaatsvinden om het materiaal geschikt te maken voor uitnutting met een maximale opbrengst voor de omgeving. Uiteindelijk zal elke specifieke rivier zijn eigen aanbod en samenstelling van afval kennen. Dankzij de veelzijdigheid van het CTU-platform kan de installatie hier per situatie op worden aangepast.

Voor de Maas is besproken dat het organische materiaal zal worden teruggegeven aan de natuur. Het op dit moment door Rijkswaterstaat afgevoerde afval betreft een mix van plastic en organisch materiaal. De kosten die gemaakt worden om dit afval te verwerken zijn onevenredig hoog omdat er veel voor het riviermilieu nuttig hout tussen zit. Dankzij de CTU kan het afvoeren van het afval worden beperkt tot plastic waardoor de kosten voor het storten van afval alsook de Co2 uitstoot voor het transport van het afval kan worden teruggebracht.

Het voor de vangarmen geconcentreerde afval kan middels de opvoerband naar de sorteerinstalatie worden gebracht. De opvoerband is uitgevoerd in INOX en loopt op HDPE geleideplaten waardoor belastende smeermiddelen worden vermeden. Dankzij de open vorm van de opvoerband wordt het merendeel van het water afgevoerd naar de rivier. De 'finger screen' is een ingenieuze scheidingsmethode die het grove materiaal doorvoert naar een leesband terwijl het fijnere materiaal wordt doorgelaten naar een 2e opvoerband. Het grove materiaal kan nu worden beoordeeld en verschillende fracties kunnen worden gesorteerd alvorens het restafval wordt versnippert in de shredder. 

Het fijnere materiaal bestaat in het najaar hoofdzakelijk uit bladeren en kan dus veelal direct terug worden gegeven aan de rivier. Overig materiaal wordt uitgesorteerd en is vanwege de afmetingen direct geschikt voor uitnutting.

De installatie wordt aangedreven door een aggregaat die uiteraard alleen werkt als er voldoende aanbod van afval is. Mocht de uitnuttingsvorm Pyrolyse worden gekozen dan kan de vanuit het plastic afkomstige worden ingezet om de aggregaat van brandstof te voorzien waardoor er een 'self-supporting' platform ontstaat.